Phòng thí nghiệm là một phần không thể thiếu trong lĩnh vực y tế và nghiên cứu, những cung là nơi phát sinh đa dạng các loại chất thải nguy hại. Từ các hóa chất độc hại, mẫu vật phẩm có khả năng lây nhiễm đến vật sắc nhọn, mỗi loại chất thải này đều tiềm ẩn rủi ro nghiêm trọng cho sức khỏe con người và môi trường nếu không quản lý chặt chẽ. Với Môi trường HANA, sẽ là giải pháp xử lý chất thải phòng xét nghiệm và giúp doanh nghiệp tuân thủ nghiêm các quy định của Bộ Y tế.
Vì sao cần phải xử lý chất thải phòng thí nghiệm
Việc xử lý chất thải phòng thí nghiệm (PTN) không chỉ là một quy định bắt buộc mà còn là yếu tố then chốt để đảm bảo an toàn, bảo vệ môi trường và duy trì hoạt động bền vững. Dưới đây là những lý do chính vì sao chúng ta cần xử lý chất thải PTN một cách nghiêm ngặt:
- Ngăn ngừa lây nhiễm bệnh: Chất thải sinh học từ PTN (như mẫu bệnh phẩm, dụng cụ dính máu, vi sinh vật,..) có thể chứa các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Xử lý đúng cách sẽ tiêu diệt hoặc vô hiệu hóa các mầm bệnh này, tránh lây lan cho nhân viên PTN, cộng đồng và bệnh nhân.
- Giảm phơi nhiễm hóa chất độc hại: Nhiều thí nghiệm sử dụng chất độc hại, ăn mòn, dễ cháy nổ hoặc gây ung thư. Nếu không xử lý đúng cách, chúng có thể bay hơi, rò rỉ, gây ngộ độc cấp tính hoặc mạn tính qua đường hô hấp, tiếp xúc da hoặc nuốt phải.
- Tránh tổn thương vật lý: Kim tiêm, lưỡi dao mổ, ống thủy tinh vỡ,.. là những vật sắc nhọn có thể gây ra vết thương, tạo điều kiện cho các tác nhân gây bệnh xâm nhập.
- Tránh các hình phạt pháp lý: Các quốc gia và tổ chức y tế đều có những quy định nghiêm ngặt về quản lý và xử lý chất thải nguy hại. Không tuân thủ có thể dẫn đến các khoản phạt lớn, thu hồi giấy phép hoạt động, hoặc thậm chí là truy tố hình sự.
- Đảm bảo uy tín và trách nhiệm xã hội: Một PTN tuân thủ các quy định về môi trường và an toàn sẽ nâng cao uy tín, thể hiện trách nhiệm xã hội và sự chuyên nghiệp.
Tham khảo: Lưu ý khi xử lý nước thải phòng thí nghiệm
Do vậy, việc xử lý chất thải PTN không chỉ là một nghĩa vụ mà còn là một khoản đầu tư quan trọng vào sự an toàn của con người, sự trong lành của môi trường và sự bền vững của chính phòng thí nghiệm.
Phân loại chất thải trong phòng thí nghiệm
Căn cứ vào khoản 1 Điều 6 Thông tư 20/2021/TT – BYT về nguyên tắc phân loại chất thải y tế: “Chất thải y tế phải phân loại để quản lý ngay tại nơi phát sinh và tại thời điểm phát sinh”
Để đảm bảo việc xử lý chất thải phòng thí nghiệm (PTN) hiệu quả và an toàn, việc phân loại chất thải ngay tại nguồn là vô cùng quan trọng. Dưới đây là bảng phân loại các chất thải thường gặp trong PTN:
| Loại chất thải | Đặc điểm | Cách phân loại | Ví dụ |
| Chất thải lây nhiễm | Chứa hoặc có khả năng chứa mầm bệnh truyền nhiễm | Căn cứ khoản 3 Điều 6 Thông tư 20/2021/TT – BYT:
– Chất thải lây nhiễm sắc nhọn: bỏ vào trong thùng hoặc hộp kháng thủng và có màu vàng. – Chất thải có nguy cơ lây nhiễm cao: bỏ vào thùng có lót túi và có màu vàng. – Chất thải lây nhiễm không sắc nhọn: bỏ vào trong thùng có lót túi và có màu vàng. – Chất thải giải phẫu: vào vào trong 2 lần túi hoặc trong thùng có lót túi và có màu vàng – Chất thải lây nhiễm dạng lỏng: chứa trong túi kín hoặc dụng cụ lưu chứa chất lỏng và có nắp đậy kín |
Mẫu bệnh phẩm (máu, nước tiểu, phân, dịch cơ thể)
Dụng cụ sắc nhọn đã qua sử dụng như kim tiêm, dao mổ, ống mao quản vỡ |
| Chất thải nguy hại không lây nhiễm | Các chất thải có đặc tính nguy hiểm (độc hại, dễ cháy, ăn mòn,..) | Căn cứ khoản 4 Điều 6 Thông tư 20/2021/TT – BYT:
– Phân loại chất thải theo mã đối với chất thải có cùng tính chất, không có khả năng gây phản ứng – Đối với chất thải dạng rắn: đựng trong túi hoặc thùng hoặc thùng có nắp đậy kín và có màu đen. – Đối với chất lỏng dạng lỏng: lưu chứa chất lỏng có nắp đậy kín, có mã, tên loại chất thải lưu chứa. |
– Chất thải hóa học như dung môi hữu cơ, thuốc thử, acid, bazơ mạnh.
– Chất thải phóng xạ như chứa đồng vị phóng xạ – Chất thải gây độc tế bào như thuốc chống ung thư, hóa chất điều trị ung thư |
| Chất thải thông thường | Các vật liệu có thể tái chế sử dụng hoặc tái chế sau khi đã được làm sạch và khử trùng (nếu cần) | Căn cứ khoản 5 Điều 6 Thông tư 20/2021/TT – BYT:
– Chất thải không tái chế: Đựng trong túi hoặc thùng hoặc thùng có lót túi và có màu xanh. – Chất thải tái chế: Đựng trong túi hoặc thùng hoặc thùng có lót túi và có màu trắng. |
Giấy carton, hộp nhựa không chứa hóa chất |
| Chất thải lỏng không nguy hại | Là loại chất thải lỏng không chứa các tác nhân gây bệnh truyền nhiễm và không có tính chất độc hại. | Căn cứ khoản 6 Điều 6 Thông tư 20/2021/TT – BYT:
– Thường chứa dụng cụ chất thải lỏng có nắp đậy kín, có tên loại chất thải lưu chứa. |
– Nước rửa dụng cụ không dính hóa chất.
– Dung dịch muối sinh lý (NaCL 0.9%) – Nước rửa từ vòi rửa tay từ PTN. |
Quy trình xử lý chất thải thí nghiệm
Quy trình xử lý chất thải phòng thí nghiệm (PTN) là chuỗi các bước cần thiết để đảm bảo an toàn cho con người và môi trường. Dưới đây là các bước xử lý chất thải thí nghiệm:
Bước 1: Phân loại tại nguồn
Phân loại ngay tại chỗ phát sinh theo đặc tính nguy hại (lây nhiễm, hóa chất, phóng xạ, thông thường, tái chế). Sau đó sử dụng thùng/ túi/ hộp chuyên dụng với màu sắc và nhãn mác rõ ràng cho từng loại.
Bước 2: Thu gom và vận chuyển nội bộ
Sử dụng dụng cụ an toàn và chuyên dụng để thu gom. Đồng thời vận chuyển định kỳ, an toàn trong PTN đế khu vực lưu giữ tạm thời. Do vậy, nhân viên phải được trang bị bảo hộ cá nhân.
Bước 3: Lưu giữ tạm thời
Để các chất thải thí nghiệm tại khu vực riêng biệt, an toàn, và có biển báo, đồng thời đáp ứng yêu cầu về vệ sinh và nhiệt độ (nếu cần). Hơn nữa, thời gian lưu giữ chất thải lây nhiễm không quá 48 giờ.
Bước 4: Xử lý sơ bộ
Thực hiện các bước như khử khuẩn/ tiệt khuẩn (chất thải lây nhiễm) hoặc hóa rắn (một số hóa chất lỏng) để giảm nguy hại trước khi vận chuyển ra ngoài.
Bước 5: Vận chuyển ra ngoài cơ sở
Chuyển giao cho đơn vị có giấy phép và năng lực chuyên môn về vận chuyển chất thải nguy hại. Sử dụng phương tiện chuyên dụng và kết hợp báo cáo kết quả ở Điều 13 và phụ lục số 7 tại Thông tư 20/2021/TT – BYT.
Bước 6: Xử lý và tiêu hủy cuối cùng
Sử dụng các phương pháp phù hợp như thiêu đốt (đốt), chôn lấp hợp vệ sinh, xử lý hóa lý, hoặc tái chế tùy thuộc vào loại chất thải.
Tham khảo: Mức phạt vi phạm không theo quy trình xử lý chất thải phòng xét nghiệm tại nguồn
Môi trường HANA – Giải pháp tối ưu xử lý chất thải phòng xét nghiệm vừa và nhỏ
Môi trường HANA ra đời với sứ mệnh cung cấp giải pháp xử lý chất thải hiệu quả, an toàn và tiết kiệm, giúp các đơn vị y tế yên tâm hoạt động, tuân thủ quy định pháp luật mà không cần đầu tư hạ tầng phức tạp.
- Lắp đặt nhanh chóng và tính linh hoạt cao: Hệ thống được thiết kế để dễ dàng lắp đặt và di chuyển, tối ưu cho nhu cầu thay đổi vị trí hoặc mở rộng.
- Chất lượng xử lý đạt chuẩn: Đảm bảo nước thải sau xử lý đáp ứng theo Thông tư 20/2021/TT – BYT, an toàn cho môi trường.
- Bảo trì và kiểm định định kỳ miễn phí: Dịch vụ hậu mãi toàn diện, giúp hệ thống luôn hoạt động ổn định và tuân thủ quy định mà không phát sinh thêm chi phí.
- Hồ sơ pháp lý hoàn chỉnh và hỗ trợ kiểm tra: Cung cấp đầy đủ giấy tờ pháp lý cần thiết và hỗ trợ khách hàng trong quá trình thanh tra, kiểm tra từ cơ quan chức năng
Trên đây là những thông tin về các phân loại và xử lý chất thải phòng thí nghiệm. Hãy liên hệ với MÔI TRƯỜNG HANA ngay hôm nay để nhận được tư vấn chuyên sâu và cùng chúng tôi xây dựng hệ thống xử lý chất thải và nước thải tối ưu cho cơ sở y tế của bạn, đảm bảo tuân thủ pháp luật và phát triển bền vững.
Tham khảo: HANA xử lý nước thải phòng thí nghiệm Trung Tâm Nhiệt Đới Việt Nga – Chi nhánh Phía Nam
Tài liệu tham khảo
Thông tư 20/2021/TT – BYT về quy định về quản lý chất thải y tế trong phạm vi khuôn viên cơ sở y tế
