Xử lý nước thải y tế là vấn đề cấp bách, đòi hỏi sự quan tâm đặc biệt từ các cơ sở y tế. Hơn nữa thành phần nước thải y tế có chứa nhiều chất ô nhiễm độc hại như vi sinh vật gây bệnh, hóa chất, dược phẩm, kim loại nặng. Thế nên việc lựa chọn module xử lý nước thải y tế phù hợp cho từng loại hình cơ sở nhằm đảm bảo đạt nước thải đầu ra và tuân thủ pháp luật. Cùng Môi trường HANA tìm hiểu rõ hơn về vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé!
Thực trạng nước thải y tế hiện nay
Theo thống kê của Bộ Y tế 2023, cả nước có 51.962 cơ sở y tế, bao gồm 13.641 cơ sở y tế công lập và 38.321 cơ sở ngoài công lập. Với số lượng y tế lớn dẫn đến nguồn nước thải ngày càng tăng, do đó cần có biện pháp đầu tư để đưa ra hướng xử lý nước thải y tế phù hợp với từng loại cơ sở.
Nguồn phát sinh nước thải y tế
Hiện nay, lượng nước thải y tế phát sinh trung bình 130.000 m3/ngày.đêm. Song song đó, tổng lượng chất rắn y tế phát sinh trung bình 440,7 tấn/ngày, trong đó chất thải rắn y tế nguy hại là 71,5 tấn/ngày trên cả nước.
Để kiểm soát hiệu quả nguồn phát sinh và đảm bảo xử lý chất thải đúng quy định, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đưa ra yêu cầu tuân thủ Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nước thải y tế QCVN 28:2010/BTNMT.
Thành phần và đặc tính của nước thải y tế
Trong nước thải y tế có chứa các hóa chất độc hại và mầm bệnh nguy hiểm như:
- Vi sinh vật gây bệnh: vi khuẩn, virus (Salmonella, tụ cầu, liên cầu,..), ký sinh trùng.
- Chất hữu cơ, chất dinh dưỡng: BOD, COD, tổng chất rắn lơ lửng (TSS)
- Hóa chất: dược phẩm, thuốc kháng sinh, hóa chất xét nghiệm
- Phóng xạ: từ các khoa điều trị xạ trị
Nước thải y tế nếu không được xử lý đúng chuẩn sẽ gây ô nhiễm nghiêm trọng trong nguồn nước mặt và nước ngầm, làm suy giảm đến chất lượng nước. Đồng thời làm ảnh hưởng đến công đồng và nhân viên môi trường do có nguy cơ lây nhiễm bệnh.
Quy chuẩn xử lý nước thải y tế
- QCVN 28:2010/BTNMT được ban hành kèm theo Thông tư số 39/2010/TT – BTNMT ngày 16 tháng 12 năm 2010 của Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường.
- QCVN 28:2010/BTNMT áp dụng cho các tổ chức, cá nhân liên quan đến hoạt động thải nước thải y tế ra môi trường từ cơ sở khám, chữa bệnh.
Nước thải y tế phải được xử lý và khử trùng trước khi thải ra môi trường, quy định giá trị tối đa cho phép của các thông số gây ô nhiễm trong nước thải y tế khi thải ra nguồn tiếp nhận theo công thức sau: Cmax = C x K (trong đó C là giá trị của thông số, K là hệ số về quy mô và loại hình cơ sở y tế). Các hệ số này được quy định chi tiết trong Bảng 2 của QCVN 28:2010/BTNMT.
Vì sao cần chọn đúng module xử lý nước thải y tế?
Căn cứ Khoản 1, Điều 3 của Thông tư số 20/2021/TT – BYT ngày 26 tháng 11 năm 2021 của Bộ Y tế, quy định về quản lý chất thải y tế trong phạm vi khuôn viên cơ sở y tế đã giải thích rõ:
“Chất thải y tế là chất thải phát sinh từ hoạt động của cơ sở y tế, bao gồm chất thải y tế nguy hại, chất thải rắn thông thường, khí thải, chất thải lỏng không nguy hại và nước thải y tế”.
Vì vậy, việc lựa chọn đúng module xử lý nước thải y tế là vô cùng quan trọng, không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn theo tiêu chuẩn xả thải QCVN 28:2010/BTNMT
- Tuân thủ quy định pháp luật: Đảm bảo về các tiêu chuẩn pháp lý như QCVN 28:2010/BTNMT và Thông tư 20/2021/TT – BYT. Trường hợp, các cơ sở y tế không xả thải không đạt chuẩn sẽ bị phạt tiền hoặc thu hồi giấy phép kinh doanh, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động và uy tín.
- Bảo vệ sức khỏe cộng đồng: Nước thải y tế chứa nhiều vi sinh vật gây bệnh, hóa chất độc hại và kháng sinh tồn dư. Việc xử lý nước thải đạt tiêu chuẩn đầu ra sẽ loại bỏ các tác nhân gây hại này, giảm thiểu nguy cơ lây lan mầm bệnh, bảo vệ sức khỏe cộng đồng, và ngăn chặn sự phát tán kháng sinh vào môi trường, góp phần duy trì hiệu quả điều trị bệnh ở con người.
- Tối ưu chi phí vận hành và đầu tư: Lựa chọn module xử lý phù hợp ngay từ đầu giúp tối ưu hóa chi phí dài hạn. Một hệ thống được thiết kế đúng sẽ có khả năng mở rộng hoặc điều chỉnh linh hoạt khi quy mô hoạt động của cơ sở y tế thay đổi, tránh được việc phải đầu tư lại từ đầu hoặc phát sinh chi phí sửa chữa, nâng cấp không cần thiết do hệ thống kém hiệu quả.
Nguyên tắc lựa chọn module nước thải y tế
Để đảm bảo hiệu quả trong việc xử lý nước thải y tế, tuân thủ pháp luật và tối ưu chi phí, việc lựa chọn module xử lý nước thải y tế cần tuân thủ các nguyên tắc quan trọng sau:
- Dựa trên quy mô và cơ sở kinh doanh: Một phòng khám nha khoa nhỏ sẽ cần giải pháp khác biệt hoàn toàn so với một bệnh viện đa khoa tuyến tỉnh.
- Lượng nước thải trung bình theo ngày: Xác định chính xác công suất cần thiết, đồng thời có dự phòng sự tăng trưởng trong tương lai.
- Tiêu chuẩn nước thải đạt đầu ra: Áp dụng tiêu chuẩn QCVN 28:2010.BTNMT và các chỉ tiêu (nếu có) để đảm bảo tuân thủ tuyệt đối.
- Phân tích kỹ lưỡng tiêu chí kỹ thuật của các module phù hợp: Từ công nghệ xử lý, diện tích lắp đặt, chi phí đầu tư, vận hành cơ đến độ tin cậy và khả năng nâng cấp.
Tư vấn lựa chọn các module xử lý nước thải theo từng loại hình
Việc lựa chọn module xử lý nước thải y tế rất quan trọng cho từng loại hình cơ sở để đạt hiệu quả tối ưu và tuân thủ theo quy định:
Module nước thải phòng khám
Đối với phòng khám đa khoa và chuyên khoa (trừ nha khoa): Đặc điểm nước thải phòng khám là lượng thải nhỏ, ít ô nhiễm hơn bệnh viện, chứa dịch tiết và hóa chất đơn giản. Module đề xuất cho loại hình là các loại module package nhỏ hoặc MBR để tiết kiệm diện tích và kết hợp với hệ thống sinh học khử trùng (Chlorine/UV).
Đối với phòng khám nha khoa có đặc điểm là lượng thải ít nhưng chứa chất độc như thủy ngân, kim loại nặng. Module đề xuất là song chắn rắn amalgam tại nguồn và kết hợp phương pháp hóa lý để loại bỏ kim loại nặng.
Module nước thải bệnh viện
Đặc điểm của nước thải bệnh viện thường chứa số lượng thải lớn. Thêm vào đó, thành phần ô nhiễm phức tạp và nồng độ cao như dịch tiết, máu, hóa chất, dược phẩm, vi sinh vật.
Đề xuất module xử lý là xây dựng module xử lý tích hợp gồm nhiều công đoạn gồm: Tiền xử lý (song chắn rác, bể điều hòa) → Phương pháp sinh học (kỵ khí và hiếu khí) --> Lắng, lọc → Khử trùng với công nghệ MBR.
Module cho nước thải trạm y tế/phòng xét nghiệm
Đặc điểm của nước thải từ trạm y tế/phòng xét nghiệm có lượng nhỏ và đặc điểm ô nhiễm ở mức độ vừa phải, chủ yếu là vi sinh vật, dịch tiết. Khi các module xử lý cần đảm bảo hiệu quả khử trùng cao và nâng cao khả năng xử lý chất hữu cơ.
Đề xuất module xử lý dạng Package/ Compact được thiết kế sẵn, giúp tiết kiệm không gian hạn chế của trạm y tế hay phòng xét nghiệm.
Ưu điểm khi dùng module xử lý nước thải lắp sẵn
Sử dụng các module xử lý nước thải lắp sẵn mang đến nhiều ưu điểm vượt trội, đặc biệt phù hợp với các cơ sở y tế có quy mô vừa và nhỏ như phòng khám, nha khoa, hay trạm y tế.
- Tiết kiệm diện tích và lắp đặt nhanh: Thiết kế nhỏ gọn, tích hợp tối ưu không gian và rút ngắn thời gian thi công.
- Hiệu quả chi phí: Giảm chi phí đầu tư ban đầu và vận hành.
- Chất lượng ổn định: Được sản xuất trong nhà máy với quy trình kiểm soát chặt chẽ, đảm bảo hiệu suất xử lý cao và nước đầu ra đạt chuẩn cột B QCVN 28:2010/BTNMT.
Xem thêm: Hệ thống và quy trình xử lý nước thải chuyên nghiệp 2025
Một số dự án tiêu biểu mà HANA đã thực hiện
- Dự án cung cấp module xử lý nước phòng khám tiêm chủng Tây Ninh – Tanimed: Module xử lý nước thải – 14 m3/ngày.đêm và Module lọc nước sạch – 1m3/giờ.
- Dự án xử lý nước thải phòng thí nghiệm Trung tâm Nhiệt đới Việt Nga – chi nhánh Phía Nam với công suất 5m3/ngày.đêm. Tiêu chuẩn xả thải cột B QCVN 28:2010/BTNMT.
- Dự án cải tạo hệ thống xử lý nước thải Bệnh viện Bình Dân với công suất 70m3/ngày.đêm. Tiêu chuẩn xả thải cột B QCVN 28:2010/BTNMT.
- Dự án xử lý nước thải Bệnh viện đa khoa Hoàn hảo với công suất 5m3/ngày.đêm. Tiêu chuẩn xả thải cột A QCVN 28:2010/BTNMT.
- Dự án xử lý nước y tế bệnh viện Nguyễn Tri Phương với công suất 100m3/ngày.đêm với quy mô 800 giường bệnh. Tiêu chuẩn xả thải cột B QCVN 28:2010/BTNMT.
Qua những phân tích vừa trình bày, hy vọng Quý cơ sở y tế đã thấy rõ tầm quan trọng của việc đầu tư module xử lý nước thải chuyên dụng, từ đó giúp Quý doanh nghiệp đưa ra quyết định đúng nhất. Với kinh nghiệm thực tiễn và danh mục giải pháp xử lý linh hoạt, tiết kiệm, Công ty Môi trường HANA cam kết đồng hành từ khảo sát, thiết kế đến lắp đặt, bảo đảm nước thải đầu ra đạt chuẩn, chi phí vận hành tối ưu và uy tín bền vững cho đơn vị.
