Rate this post

Trong ngành y tế, việc phát sinh chất thải là điều không thể tránh khỏi. Tuy nhiên, những chất thải này lại mang những tiềm ẩn gây nguy cơ cho môi trường và sức khỏe cộng đồng nếu không xử lý đúng cách. Vậy cách phân loại và xử lý chất thải y tế là như thế nào? Hãy cùng Môi trường HANA tìm hiểu chi tiết qua bài viết dưới đây!

Mục lục

Chất thải y tế là gì? Tầm quan trọng của việc xử lý chất thải y tế

Căn cứ vào khoản 1 Điều 3 Thông tư 20/2021/TT – BYT về quy định về quản lý chất thải y tế trong phạm vi khuôn viên cơ sở y tế được định nghĩa như sau:

“Chất thải y tế là chất thải phát sinh từ hoạt động của cơ sở y tế, bao gồm chất thải y tế nguy hại, chất thải rắn thông thường, khí thải, chất thải lỏng không nguy hại và nước thải y tế”

Thế nên, việc xử lý chất thải y tế vô cùng quan trọng với những lý do sau:

Ngăn ngừa lây nhiễm bệnh: Chất thải y tế như bông gạc, kim tiêm, dịch bệnh phẩm thường chứa vi khuẩn, virus và dư lượng thuốc kháng sinh, hóa chất. Nếu không được khử khuẩn, tiêu hủy đúng quy trình, những tác nhân này có thể lây lan từ nhân viên y tế sang bệnh nhân hoặc phát tán ra cộng đồng, gây ra nguy cơ bùng phát dịch bệnh.
Bảo vệ môi trường: Chất thải rắn chưa phân loại có thể phát tán chất độc hại, kim loại nặng vào đất và nguồn nước ngầm. Nước thải y tế nếu xả trực tiếp sẽ mang theo chất hữu cơ, vi sinh vật gây bệnh và hóa chất, làm ô nhiễm nguồn nước mặt. Thậm chí, khí thải sinh ra khi đốt chất thải y tế không đảm bảo tiêu chuẩn cũng có thể phát tán độc tố ra không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng và hệ sinh thái xung quanh.
Tuân thủ quy định pháp luật: Theo quy định của pháp luật Việt Nam, chất thải rắn y tế lây nhiễm phải phân loại, khử khuẩn và tiêu hủy theo Thông tư 58/2015/TT-BYT. Nước thải y tế buộc phải đạt mức A theo QCVN 28:2010/BTNMT trước khi xả ra môi trường. Mỗi cơ sở y tế cần áp dụng quy trình phân loại ngay tại nguồn, xử lý sơ bộ và chuyển giao cho đơn vị có chức năng, đồng thời lưu trữ hồ sơ quản lý chất thải để báo cáo định kỳ cho cơ quan chức năng.

Nguyên tắc phân loại chất thải y tế

Căn cứ vào khoản 1 Điều 6 Thông tư 20/2021/TT – BYT về nguyên tắc phân loại chất thải y tế, cụ thể:

Chất thải y tế phải phân loại để quản lý ngay tại nơi phát sinh và tại thời điểm phát sinh.
Từng loại chất thải y tế phải phân loại riêng vào trong bao bì, dụng cụ thiết bị lưu chứa chất thải theo quy định tại Điều 5 Thông tư 20/2021/TT – BYT. Trường hợp các chất thải y tế nguy hại không có khả năng phản ứng, tương tác với nhau và áp dụng cũng như phương pháp xử lý có thể được phân loại chung vào cùng một bao bì, dụng cụ, thiết bị lưu chứa (trừ chất thải lây nhiễm sắc nhọn)
Trường hợp chất thải lây nhiễm dễ lẫn với chất thải khác thì hỗn hợp chất thải đó phải thu gom, lưu giữ và xử lý như chất thải chất thải lây nhiễm và tiếp tục thực hiện quản lý theo tính chất của chất thải sau xử lý.

Phương pháp xử lý chất thải y tế

Việc xử lý chất thải y tế là bắt buộc và cần được thực hiện một cách nghiêm ngặt do tính chất nguy hại của chúng. Tùy vào chất thải và quy mô phát sinh, các cơ sở y tế sẽ áp dụng những phương pháp khác nhau, đảm bảo an toàn cho môi trường và sức khỏe cộng đồng:

Phương pháp đốt: Là phương pháp sử dụng nhiệt độ rất cao (thường trên 850∘C) để đốt cháy và phân hủy chất thải. Áp dụng cho các loại chất thải lây nhiễm, chất thải giải phẫu, hóa chất không thể xử lý bằng phương pháp khác.
Phương pháp hấp tiệt trùng bằng hơi nước: Bằng cách sử dụng hơi nước bão hòa ở nhiệt độ và áp suất cao để khử trùng chất thải. Sau khi hấp, chất thải thường được nghiền nhỏ hoặc ép để giảm thể tích rồi chôn lấp. Áp dụng cho chất thải lây nhiễm (như bông băng, gạc, dụng cụ không sắc nhọn)
Phương pháp vi sóng: Là chất thải được nghiền nhỏ, làm ẩm và xử lý bằng năng lượng vi sóng để tạo nhiệt độ cao tiêu diệt vi sinh vật. Áp dụng cho chất thải nhiễm dạng mềm.
Phương pháp hóa học: Sử dụng các hóa chất mạnh (như hợp chất chứa Clo, Hydrogen Peroxide) để khử trùng chất thải lỏng hoặc chất thải rắn đã được nghiền nhỏ. Áp dụng cho xử lý nước thải y tế, chất thải lỏng chứa mầm bệnh.

Chất thải y tế có đặc thù phức tạp, chứa nhiều mầm bệnh, hóa chất và dược phẩm tồn dư, đòi hỏi quy trình xử lý chuyên biệt và công nghệ tiên tiến để đảm bảo an toàn cho sức khỏe cộng đồng và môi trường. HANA hiểu rõ điều này và luôn không ngừng nghiên cứu, áp dụng những phương pháp xử lý hiện đại nhất, giúp các cơ sở y tế an tâm về vấn đề môi trường.

Xem thêm: Công ty xử lý nước thải y tế phòng khám đạt QCVN 28:2010/BTNMT

Lưu ý chung khi triển khai xử lý chất thải y tế

Phân loại tại nguồn:
- Sử dụng thùng, bao đựng riêng theo mã màu (đỏ: chất thải lây nhiễm; vàng: hóa chất, dược phẩm; xanh: chất thải vô hại…)
- Gắn nhãn rõ ràng, hạn chế trộn lẫn nhiều loại chất thải.
Xử lý sơ bộ:
- Chất thải rắn lây nhiễm: Ngâm khử khuẩn (ví dụ: dung dịch Cloramin B), sau đó đốt hoặc hấp tiệt trùng (autoclave) rồi chôn lấp/hủy theo quy định.
- Chất thải hóa chất, dược phẩm: Phải xử lý riêng (hoặc thu hồi tái chế nếu có thể), tránh pha loãng rồi thải chung.
- Nước thải y tế: Bơm về trạm xử lý riêng, qua quá trình keo tụ-lắng, sinh học (AAO/MBR…), khử trùng bằng clo hoặc O₃; đảm bảo đạt mức A theo QCVN 28:2010/BTNMT.
Vận chuyển và tiêu hủy cuối cùng:
- Đơn vị chuyên trách phải có giấy phép (theo Nghị định 38/2015/NĐ-CP) và đáp ứng tiêu chuẩn môi trường.
- Mọi hồ sơ liên quan đến khối lượng, thành phần, phương pháp xử lý đều phải lưu trữ, báo cáo định kỳ cho cơ quan chức năng.

Hãy liên hệ với Công ty Môi trường HANA ngay hôm nay để nhận được tư vấn chuyên sâu và cùng chúng tôi xây dựng hệ thống xử lý chất thải và nước thải tối ưu cho cơ sở y tế của bạn, đảm bảo tuân thủ pháp luật và phát triển bền vững.