TOP 4 phương pháp xử lý nước thải thực phẩm hiệu quả và ứng dụng phổ biến

Xử lý nước thải thực phẩm là một phần thiết yếu của ngành công nghiệp này. Nước thải từ quá trình sản xuất thực phẩm chứa nhiều chất hữu cơ, dầu mỡ và vi sinh vật, nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây hậu quả nghiêm trọng cho môi trường, sức khỏe cộng đồng và uy tín doanh nghiệp. Do đó, việc đầu tư vào hệ thống xử lý nước thải hiệu quả không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là chìa khóa cho sự phát triển bền vững. Hãy cùng môi trường HANA tìm hiểu về vấn đề này. 

Tổng quan về nước thải thực phẩm 

Nước thải thực phẩm là gì?

Nước thải thực phẩm là lượng nước thải phát sinh trong quá trình sản xuất, chế biến, rửa nguyên liệu, vệ sinh máy móc và nhà xưởng của ngành công nghiệp thực phẩm. Loại nước thải này chứa nhiều chất hữu cơ, dầu mỡ, protein, tinh bột, đường, vi sinh vật và có mùi đặc trưng khó chịu.

Các nguồn phát sinh phổ biến 

Các nguồn phát sinh nước thải rất đa dạng, phản ánh phạm vi rộng lớn của ngành công nghiệp thực phẩm:

• Chế biến thủy sản: Nước thải từ việc rửa và làm sạch cá, cũng như từ quá trình bảo quản và chuẩn bị chúng để bán.
• Chế biến thịt gia súc, gia cầm: Nước thải từ việc giết mổ, làm sạch và sơ chế thịt.
• Sản xuất sữa và sản phẩm từ sữa: Nước thải từ việc vệ sinh các bồn chứa, thiết bị chế biến, cũng như từ việc xử lý sữa hoặc các sản phẩm sữa dư thừa.
• Ngành bánh kẹo, đồ uống: Nước rửa thiết bị, thùng lên men và các khu vực sản xuất.
• Chế biến rau củ, trái cây: Nước thải từ việc rửa nguyên liệu, tách vỏ và ép nước.

Thành phần và đặc tính

Đặc tính của loại nước thải này khá đặc biệt nên việc xử lý trở nên khó khăn: 

• Ô nhiễm hữu cơ nặng: Nước thải có nồng độ BOD (Nhu cầu Oxy Sinh hóa) và COD (Nhu cầu Oxy Hóa học) rất cao. Điều này cho thấy lượng chất hữu cơ rất lớn, có thể tiêu thụ oxy trong các nguồn nước tự nhiên, gây hại cho đời sống thủy sinh.
• Nhiều chất rắn lơ lửng và dầu mỡ: Nước thải chứa một lượng đáng kể TSS (Tổng chất rắn lơ lửng), cùng với dầu, mỡ và chất béo (FOG). Những chất này có thể gây tắc nghẽn đường ống và cản trở các quy trình xử lý.
• Độ pH dao động: Độ pH có thể thay đổi rộng, từ axit (ví dụ, từ chế biến trái cây) đến kiềm (ví dụ, từ các chất tẩy rửa). Điều này có thể gây hại cho các vi sinh vật được sử dụng trong quá trình xử lý sinh học nếu không được quản lý đúng cách.
• Mùi hôi và khí độc: Sự phân hủy chất hữu cơ có thể giải phóng mùi hôi mạnh. Nó cũng có thể tạo ra các khí độc như hydro sulfide (H2​S) và amoniac (NH3​), gây rủi ro cho sức khỏe và cần phải có hệ thống thông gió thích hợp.

Việc hiểu rõ các đặc tính này là bước đầu tiên để thiết kế một hệ thống xử lý nước thải hiệu quả cho ngành công nghiệp thực phẩm.

4 phương pháp xử lý nước thải thực phẩm được áp dụng phổ biến 

Hiện nay, có nhiều phương pháp xử lý nước thải thực phẩm được áp dụng, thường được kết hợp trong một quy trình tổng hợp để đạt hiệu quả cao nhất. Các phương pháp này được chia thành bốn nhóm chính: xử lý cơ học, xử lý hóa lý, xử lý sinh học và xử lý nâng cao.

Xử lý nước thải thực phẩm bằng phương pháp xử lý cơ học 

Mục tiêu chính của xử lý cơ học là loại bỏ các chất ô nhiễm có kích thước lớn và dễ lắng, giúp giảm tải cho các giai đoạn xử lý sau.

• Song chắn rác: Đây là bước đầu tiên trong quy trình. Song chắn rác loại bỏ các chất rắn thô như vỏ trái cây, bao bì, túi nylon,… để bảo vệ các thiết bị phía sau khỏi bị tắc nghẽn hoặc hư hỏng.
• Bể tách dầu mỡ: Nước thải thực phẩm thường chứa nhiều dầu, mỡ và chất béo. Bể tách dầu mỡ giúp loại bỏ FOG (fats, oils, and greases) bằng cách tận dụng sự khác biệt về trọng lượng riêng, giúp chúng nổi lên bề mặt để dễ dàng thu gom.
• Bể lắng: Sử dụng nguyên lý trọng lực, bể lắng giúp loại bỏ các chất rắn lơ lửng có trọng lượng riêng lớn hơn nước. Các chất này sẽ lắng xuống đáy bể tạo thành bùn, trong khi nước đã lắng được chuyển sang giai đoạn tiếp theo.

Xử lý nước thải thực phẩm bằng phương pháp xử lý Hóa lý 

Sau xử lý cơ học, nước thải vẫn còn chứa các chất rắn lơ lửng và chất ô nhiễm dạng keo khó lắng. Xử lý hóa lý giúp loại bỏ chúng hiệu quả hơn.

• Keo tụ – Tạo bông: Quá trình này sử dụng các hóa chất (phèn nhôm, phèn sắt…) để làm mất ổn định các hạt nhỏ, lơ lửng. Các hạt này sau đó sẽ kết tụ lại với nhau thành những bông cặn lớn hơn, dễ dàng lắng xuống.
• Tuyển nổi (DAF): Phương pháp này được sử dụng rộng rãi để tách dầu mỡ và các chất rắn lơ lửng. Tuyển nổi bằng không khí hòa tan (DAF) hoạt động bằng cách bơm các bọt khí siêu nhỏ vào nước thải. Các bọt khí này bám vào các hạt dầu mỡ và chất rắn, kéo chúng nổi lên bề mặt để được vớt bỏ.

Xử lý nước thải thực phẩm bằng phương pháp xử lý sinh học 

Đây là phương pháp cốt lõi để xử lý các chất hữu cơ hòa tan trong nước thải thực phẩm, tận dụng khả năng của vi sinh vật.

• Xử lý hiếu khí: Trong môi trường có oxy, vi sinh vật sẽ phân hủy các chất hữu cơ (BOD, COD) thành CO2​ và nước. Các công nghệ phổ biến bao gồm Aerotank, SBR (Sequencing Batch Reactor) và MBR (Membrane Bioreactor). MBR đặc biệt hiệu quả vì kết hợp xử lý sinh học với lọc màng, cho ra nước sạch hơn.
• Xử lý kỵ khí: Đây là quá trình phân hủy các chất hữu cơ trong môi trường không có oxy. Quá trình này tạo ra khí sinh học (biogas), một nguồn năng lượng tái tạo. Công nghệ UASB (Upflow Anaerobic Sludge Blanket) là một ví dụ điển hình. Xử lý kỵ khí rất phù hợp với nước thải có nồng độ COD cao.
• Kết hợp Hiếu khí – Kỵ khí: Đây là giải pháp tối ưu, tận dụng lợi thế của cả hai quy trình. Nước thải sau khi qua xử lý kỵ khí để giảm tải COD sẽ được đưa sang giai đoạn hiếu khí để xử lý triệt để, đảm bảo nước đầu ra đạt tiêu chuẩn.

Xử lý nước thải thực phẩm bằng phương pháp xử lý nâng cao 

Các phương pháp này thường được sử dụng ở cuối quy trình để đạt chất lượng nước cao hơn nữa, thậm chí có thể tái sử dụng.

• Lọc màng: Sử dụng các công nghệ lọc màng như RO (Thẩm thấu ngược) và Nano-filtration để loại bỏ các ion, vi sinh vật và các phân tử nhỏ, giúp nước đạt chất lượng gần như nước tinh khiết, có thể tái sử dụng cho các mục đích như rửa sàn hoặc tưới cây.
• Khử trùng: Quá trình này giúp tiêu diệt vi khuẩn, virus còn sót lại. Các phương pháp phổ biến là sử dụng Ozone (một chất oxy hóa mạnh) hoặc tia cực tím (UV) để phá hủy DNA của vi sinh vật, đảm bảo nước thải an toàn trước khi xả ra môi trường.

Thuyết minh quy trình xử lý nước thải thực phẩm tiêu chuẩn 

Một quy trình xử lý nước thải thực phẩm hiệu quả thường bao gồm các bước chính sau:

• Bước 1 – Thu gom và Tách dầu mỡ: Nước thải được thu gom và dẫn qua bể tách dầu mỡ. Mục tiêu là loại bỏ các chất béo, dầu mỡ (FOG) và các chất rắn lơ lửng, giúp bảo vệ các thiết bị phía sau.
• Bước 2 – Xử lý Sơ cấp: Tại đây, các tạp chất lớn được loại bỏ bằng song chắn rác và bể lắng cát, giúp giảm tải ô nhiễm ban đầu cho hệ thống.
• Bước 3 – Xử lý Thứ cấp (Sinh học): Đây là giai đoạn quan trọng nhất, nơi vi sinh vật được sử dụng để phân hủy các chất hữu cơ hòa tan. Các công nghệ phổ biến bao gồm SBBR hoặc MBR.
• Bước 4 – Xử lý Bùn thải: Lượng bùn phát sinh từ quá trình xử lý được thu gom và xử lý bằng các phương pháp như ép bùn, phơi bùn hoặc ủ sinh học, nhằm giảm thể tích và ổn định.
• Bước 5 – Khử trùng: Trước khi xả ra môi trường, nước thải được khử trùng bằng các phương pháp như chlorine, tia UV hoặc ozone để tiêu diệt vi khuẩn, đảm bảo nước đầu ra an toàn và đạt chuẩn.

Tham khảo: Dự án cải tạo hệ thống xử lý nước thải thực phẩm năm 2022 của môi trường HANA

Môi trường HANA – Giải pháp xử lý nước thải tiết kiệm

Bạn đang tìm kiếm một giải pháp xử lý nước thải hiệu quả nhưng vẫn tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp của mình? Môi trường HANA là đơn vị chuyên cung cấp các giải pháp xử lý nước thải tối ưu, giúp doanh nghiệp bạn giải quyết vấn đề môi trường một cách bền vững và kinh tế.

Ưu điểm giải pháp của Môi trường HANA 

• Chi phí hợp lý: Chúng tôi tối ưu hóa quy trình và sử dụng các công nghệ phù hợp nhất để giảm thiểu chi phí đầu tư ban đầu và chi phí vận hành.
• Hiệu quả cao: Nước thải sau xử lý luôn đạt tiêu chuẩn xả thải theo quy định của pháp luật Việt Nam.
• Tiết kiệm diện tích: Các hệ thống được thiết kế nhỏ gọn, phù hợp với cả những doanh nghiệp có mặt bằng hạn chế.
• Vận hành đơn giản: Hệ thống được tự động hóa một phần, giúp giảm bớt nhân công và tối ưu hóa quy trình vận hành.
• Giải pháp đa dạng: Chúng tôi cung cấp các giải pháp chuyên biệt cho từng loại nước thải, từ nước thải sinh hoạt đến nước thải công nghiệp.

Dịch vụ cho thuê hệ thống xử lý nước thải module (1 – 5 m3/ngày.đêm)

Đối với các doanh nghiệp nhỏ, khu vực kinh doanh hoặc các dự án có lượng nước thải phát sinh thấp, việc đầu tư một hệ thống xử lý lớn có thể không kinh tế. Hiểu được điều này, Môi trường HANA cung cấp dịch vụ cho thuê hệ thống xử lý nước thải module với công suất từ 1 đến 5 m3/ngày đêm.

Lợi ích:

• Tiết kiệm chi phí đầu tư: Không cần bỏ ra một khoản tiền lớn để mua hệ thống, thay vào đó doanh nghiệp chỉ cần trả phí thuê hàng tháng.
• Linh hoạt: Dễ dàng di chuyển, lắp đặt và tháo dỡ khi có nhu cầu thay đổi địa điểm hoặc quy mô sản xuất.
• Vận hành đơn giản: Hệ thống được thiết kế “plug-and-play” (cắm và chạy), vận hành tự động và ít cần can thiệp.
• Chất lượng đảm bảo: Hệ thống module của chúng tôi sử dụng công nghệ tiên tiến, đảm bảo nước thải đầu ra đạt tiêu chuẩn.

Các công nghệ xử lý tiết kiệm của HANA 

Module xử lý nước thải y tế của Môi trường HANA mang đến giải pháp hiệu quả và tiết kiệm cho các cơ sở y tế.

• Thiết kế linh hoạt và nhỏ gọn: Hệ thống được thiết kế dưới dạng module, giúp lắp đặt nhanh chóng (chỉ 1-2 ngày) và dễ dàng di chuyển, phù hợp với mọi không gian.
• Công nghệ SBBR tiên tiến: Sử dụng công nghệ SBBR (Sequencing Batch Biofilm Reactor) với ngăn thiếu khí – hiếu khí cố định, hệ thống xử lý triệt để các chỉ tiêu ô nhiễm như BOD, COD, Amoni (NH4+​), Nitơ và vi sinh.
• Vận hành êm ái: Hệ thống hoạt động không gây tiếng ồn và mùi, đảm bảo môi trường yên tĩnh, sạch sẽ cho khuôn viên y tế.

Hệ thống vận hành êm ái 

Hệ thống của HANA được thiết kế để vận hành êm ái, không gây tiếng ồn hay phát sinh mùi khó chịu. Điều này rất quan trọng đối với các cơ sở y tế, nơi cần duy trì môi trường yên tĩnh, sạch sẽ.

Với những ưu điểm trên, module xử lý nước thải y tế của HANA không chỉ giúp các cơ sở y tế tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về môi trường mà còn tối ưu hóa chi phí và không gian, mang lại giải pháp bền vững lâu dài.

Kết luận 

Việc đầu tư vào một hệ thống xử lý nước thải hiệu quả không chỉ là nghĩa vụ pháp lý mà còn là chiến lược kinh doanh bền vững. Điều này giúp doanh nghiệp tuân thủ các quy định nghiêm ngặt, xây dựng hình ảnh tích cực và đảm bảo sự phát triển lâu dài trong bối cảnh thị trường ngày càng quan tâm đến các yếu tố môi trường.